26 maja 2025 – Relacja ze spotkania z Prof. Janem Hartmanem pt. „Koniec świata, koniec filozofii”

Redakcja | 29 maja 2025 | Kraków | Brak komentarzy

W poniedziałek 26 maja b.r. w lokalu „Kuźnica” w Krakowie odbyło się spotkanie z prof. Janem Hartmanem, filozofem, bioetykiem, publicystą, byłym politykiem, zatytułowane: Koniec świata, koniec filozofii.

Spotkanie rozpoczęło od 45-minutowego wykładu wprowadzającego Gościa, w którym prof. Hartman stawiał raczej pesymistyczne, momentami bardzo wyraziste, wręcz prowokacyjne tezy, m.in. takie, że filozofia jako poważnie uprawiana nauka właściwie już się skończyła, zaś świat, w którym żyjemy ulega na naszych oczach całkowitej transformacji, głównie za sprawą sztucznej inteligencji.

Następnie kilka pytań odnoszących się do treści wystąpienia zadał prof. Hartmanowi moderujący spotkanie prezes „Kuźnicy” dr Paweł Sękowski.

Pytania były następujące:

– Dlaczego „koniec świata filozofii” jest – zdaniem prof. J. Hartmana – w dużej mierze zawiniony przez samych filozofów?

– Czy wspomniane przez prof. Hartmana „retoryka” i działalność popularyzatorska, jako przeciwieństwo filozofii jako nauki, to specyfika filozofii, czy tak samo rzecz się ma z innymi dyscyplinami naukowymi, jak chociażby historia czy fizyka?

– Czy opisywany przez prof. Hartmana proces to tylko „koniec filozofii”, czy też zjawisko szersze – dotyczące Akademii jako takiej?

– Dlaczego prof. Jan Hartman został filozofem, skoro ma tak bardzo krytyczny pogląd na temat współczesnych filozofów, a nawet wobec niektórych klasyków filozofii?

– W jaki sposób AI (sztuczna inteligencja) i „koniec świata”, jaki znamy, zmieni relacje międzyludzkie, w tym relacje romantyczne?

Wreszcie nadszedł czas na pytania zgromadzonych na sali słuchaczek i słuchaczy.

Prof. Joanna Hańderek, filozofka, zapytała o to, dlaczego prof. Hartman „gasi światło”, a nie walczy o odrodzenie filozofii, zasadniczo podzielając krytyczną diagnozę Gościa spotkania.

Dorota Champeau zapytała o to, czy i jakich sojuszników w swoim postrzeganiu omawianych zagadnień ma prof. Hartman; czy naprawdę nie ma osób myślących podobnie jak prof. Hartman i czy Gość spotkania w ogóle stara się odnaleźć takie osoby.

Paweł Żołnierczyk zaprezentował zebranym odpowiedzi Chata GPT na wszystkie dotychczas zadane w trakcie spotkania pytania.

Filip Ratkowski zwrócił uwagę na to, że jest jedna zasadnicza różnica pomiędzy człowiekiem a AI – człowiek ma poczucie nadchodzącego końca i istotne dla niego może być poczucie, że jego dzieło przeżyje jego samego, ma to także wpływ na rezultat końcowy ludzkiego dzieła.

Piotr Krywak, który przez wiele lat zajmował się twórczością Stanisława Lema, nawiązał do literackiej postaci Golema XIV, który powiada, że wobec przewagi zaawansowanych maszyn cyfrowych rodzaj ludzki nie ma racji bytu; dlatego też ludzkość musi się zmienić, rozwinąć, poddać ewolucji, jakiejś formie cyborgizacji, modyfikacjom genetycznym itp.; jest to diagnoza bliźniaczo podobna do tez prof. Jana Hartmana.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wydarzenia.