Sprawozdanie Rady „Kuźnicy” za okres kadencji 2021-2025 na Walne Zebranie Członków „Kuźnicy” 22 lutego 2025

Sprawozdanie Rady „Kuźnicy”

za okres kadencji 2021–2025

na Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia „Kuźnicy” w dn. 22.02.2025 r.

               W okresie mijającej kadencji władz Stowarzyszenia „Kuźnica” odeszli od nas:

– Jan Broniek,

– Józef Klasa,

– prof. Aleksander Krawczuk,

– prof. Hieronim Kubiak – honorowy prezes „Kuźnicy”,

– prof. Józef Lipiec,

– Marek Palonka,

– Antoni Rączka,

– Zbigniew Regucki,

– Lech Skowron,

– prof. Marian Stępień,

– Józef Tejchma,

– Jerzy Trela,

– Marian Turski.

Cześć Ich pamięci!

Warunki społeczno-polityczne w mijającej kadencji  związane były z dominacją w Sejmie, aż do ostatniego kwartału 2023 r., antydemokratycznego i antyeuropejskiego PiS-u. W grudniu 2023 r., w wyniku ponadprzeciętnej mobilizacji społecznej, do władzy doszła koalicja partii demokratycznych, a wśród nich także – po raz pierwszy od 18 lat – partie lewicy.

Nowa sytuacja budzi nadzieję na powrót Polski w pełnym zakresie do rodziny europejskich państw demokratycznych, do której w latach 2015–2023 nasz kraj należał wyłącznie na papierze. Ten proces powrotu Polski do wartości demokratycznych i europejskich trwa. W generalnej atmosferze optymizmu – zdecydowanie lepszej dla Polski i dla polskiej lewicy aniżeli w 2021 r. i w 2018 r. (kiedy to odbywały się poprzednie dwa walne zebrania członków „Kuźnicy”) – nie można jednak zapominać o zjawiskach niepokojących, spośród których wymienię tu jedynie:

– pogłębiający się kryzys politycznej lewicy w Polsce, jej spadające poparcie społeczne oraz podziały wewnętrzne, skutkujące zerwaniem współpracy między Nową Lewicą a Partią Razem oraz pojawieniem się kilku kandydatów lewicowych, którzy zamierzają wystartować w tegorocznych wyborach prezydenckich;

– generalny zwrot opinii publicznej i zwrot polityczny na prawo w Stanach Zjednoczonych i w Europie, który nabrał impetu po zwycięstwie Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych w 2024 r.

            „Kuźnica” przez cały okres sprawozdawczy niezmiennie rozwijała swoją działalność. Udało nam się przyciągnąć do Stowarzyszenia nowe członkinie i członków, poszerzając się zwłaszcza na osoby czynnie działające w lewicowych partiach politycznych, w tym na młodych. Niezmiennie bardzo pozytywnie oceniamy naszą współpracę z władzami samorządowymi, a szczególnie z prezydentami miasta Krakowa – najpierw z Jackiem Majchrowskim, zaś od maja 2024 r. z Aleksandrem Miszalskim.

            Kierująca pracami Stowarzyszenia Rada spotykała się regularnie, każdorazowo w trybie hybrydowym, tzn. częściowo stacjonarnie i częściowo zdalnie, za pośrednictwem platformy internetowej Zoom, co pozwalało uczestniczyć w posiedzeniach Rady również osobom, które z różnych przyczyn nie mogły być obecne fizycznie na miejscu w siedzibie stowarzyszenia.

Na pierwszym posiedzeniu Rady, 22 listopada 2021 r., ukonstytuowało się jej Prezydium w składzie: wiceprezesi: Halina Krywak i Rafał Skąpski, sekretarz: Ewa Wasil i skarbnik: Dorota Ufir. Skład Prezydium nie uległ zmianie do końca kadencji. Dziękuję członkiniom i członkom Prezydium, którzy bez wyjątku prowadzili przez cały okres 2021–2024 ożywioną aktywność w Stowarzyszeniu.

Dziękuję Prezydentowi Aleksandrowi Kwaśniewskiemu za jego konsekwentną życzliwość dla „Kuźnicy”, jak również dyrektorowi zarządzającemu Fundacji Amicus Europae Ireneuszowi Bilowi. Fundacja Amicus Europae konsekwentnie wspierała finansowo czasopismo „Zdanie” w latach 2021, 2022, 2023 i 2024. Mamy również nadzieję na wsparcie w 2025 r. Organizację sesji majowej „Kuźnicy” w 2023 r. wsparła Fundacja im. Róży Luksemburg – Przedstawicielstwo w Polsce, za co bardzo dziękuję. Stabilną sytuację finansową naszego czasopisma „Zdanie” zawdzięczamy z kolei przede wszystkim przychylności Miasta Krakowa i prezydenta Jacka Majchrowskiego, we wszystkich latach mijającej kadencji władz „Kuźnicy” (2021, 2022, 2023, 2024). Mamy również gwarancję kontynuacji współpracy Miasta ze „Zdaniem” na analogicznych do dotychczasowych zasadach w 2025 r. ze strony nowego prezydenta miasta Krakowa – Aleksandra Miszalskiego.  Wszystkim wymienionym w imieniu Rady i wszystkich Kuźniczanek i Kuźniczan składam podziękowania.

W okresie sprawozdawczym Rada „Kuźnicy” przyjęła następujące stanowiska:

– w marcu 2022 r. w związku z agresją rosyjską na Ukrainę, w październiku 2023 r. ws. wyborów parlamentarnych oraz udziału w referendum 15 października 2023 r., w kwietniu 2024 r. ws. wyborów samorządowych w kwietniu 2024 r.

Rada „Kuźnicy” podjęła w okresie sprawozdawczym uchwały o przyznaniu naszej honorowej nagrody . Uroczystości wręczenia Kowadła Kuźnicy odbywały się w Krakowie: w siedzibie Stowarzyszenia (Kowadła dla Janusza Trzebiatowskiego i Joanny Tokarskiej-Bakir), w Muzeum  Krakowa – w Pałacu Krzysztofory (Kowadło dla Jacka Majchrowskiego), w Sali obrad Rady Miasta Krakowa (Kowadło dla Andrzeja Kurza, w trakcie uroczystych obchodów jubileuszu Jego 90. urodzin), w Centrum Kultury Żydowskiej (Kowadło Kuźnicy przyznane jeszcze w poprzedniej kadencji Rady Joachimowi Russkowi i CKŻ). W okresie sprawozdawczym nie doszło jeszcze do organizacji uroczystości wręczenia Kowadeł Oldze Tokarczuk, Adamowi Danielowi Rotfeldowi i Andrzejowi Friszke. Rada „Kuźnicy” mijającej kadencji wyraża nadzieję, że uda się te uchwały doprowadzić do realizacji w trakcie zbliżającej się, nowej kadencji Rady.

Ponadto Rada „Kuźnicy” podjęła uchwałę w przedmiocie zmiany terminu walnego zebrania członków „Kuźnicy”: w grudniu 2024 r. zdecydowano o organizacji walnego zebrania członków Stowarzyszenia w terminie do końca lutego 2025 r. W ten oto sposób spotykamy się na Walnym Zebraniu Członków w dniu dzisiejszym, tj. 22 lutego 2025 r.

Stowarzyszenie „Kuźnica” w okresie sprawozdawczym podejmowało następujące formy działania:

1. Spotkania tematyczne oraz spotkania z zaproszonymi osobistościami życia publicznego w Polsce – gośćmi i gościniami „Kuźnicy” w mijającej kadencji byli: Konstanty Gebert, Maciej Grodzicki (ekonomista z UJ), prof. Joanna Hańderek, prof. Sebastian Jagielski (filmoznawca z UJ), Maria Klaman (zastępczyni prezydenta Krakowa), Roman Kurkiewicz, Paweł Łatuszka (czołowy białoruski opozycjonista), prof. Radosław Marzęcki, prof. Stanisław Obirek (online), Vincent Severski, prof. Łukasz T. Sroka, prof. Krzysztof Szamałek (online), Andrzej Szejna – wiceminister spraw zagranicznych, Dariusz Wieczorek – minister nauki, Janusz  Zemke; zorganizowany został także wieczór wspomnień poświęcony pamięci prof. Mariana Stępnia.

2. Dyskusje i debaty, w tym dyskusje panelowe: Quo vadis lewico? z udziałem Macieja Gduli, Aleksandry Owcy, Matyldy Szpili i Ryszarda Śmiałka (prowadzenie: P. Sękowski); Między liberalnym a konserwatywnym zamachem na naukę z udziałem prof. Tadeusza Gadacza, prof. Magdaleny Mikołajczyk i prof. Lecha Witkowskiego (prowadzenie: Marcin Galent); Jak odbudować polską Akademię? z udziałem prof. Michała Bohuna, prof. Macieja Gduli i prof. Beaty Kowalskiej (prowadzenie: P. Sękowski); dyskusja o pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę (dokładnie w jej dniu, tj. 24 lutego 2022 r.) z udziałem dwóch byłych ambasadorów RP w Ukrainie: Jacka Kluczkowskiego i Jana Piekło (prowadzenie: P. Sękowski); dyskusja wokół książki Andrzeja Kurza pt. Kurz – galopem przez Kraków i z powrotem z udziałem prof. Jerzego Hausnera i prof. Jacka Purchli (prowadzenie: P. Sękowski); dyskusja wokół książki prof. Joanny Tokarskiej-Bakir pt. Kocia muzyka. Historia chóralna pogromu krakowskiego z udziałem Autorki (prowadzenie: P. Sękowski i Michał Zajda; współorganizator: Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie; dyskusja odbyła się w synagodze Kupa przy ul. Miodowej, czyli w miejscu, w którym rozpoczął się pogrom krakowski 11 sierpnia 1945 r.); dyskusja wokół książki Życie pełne historii z prof. Andrzejem Romanowskim (prowadzenie: Paweł Dybicz i P. Sękowski; współorganizator: „Przegląd”; dyskusja odbyła się w Pałacu Potockich w Krakowie; Aktywne do sejmiku z udziałem Magdaleny Dropek, Eweliny Pytel i Małgorzaty Szostak (prowadzenie: P. Sękowski); dyskusja przed wyborami parlamentarnymi w 2023 r. z udziałem Darii Gosek-Popiołek i Jerzego Fedorowicza (prowadzenie: P. Sękowski); spotkanie z kandydatkami i kandydatami KKW Lewica do sejmiku województwa małopolskiego w wyborach samorządowych w 2024 r.

3. Konferencje i wydarzenia jubileuszowe: jubileusz 90. urodzin Andrzeja Kurza w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa (2022); jubileuszowa konferencja z okazji 25-lecia wejścia w życie Konstytucji RP, z udziałem prof. Danuty Waniek, sędziego Waldemara Żurka i Pawła Sękowskiego w Krakowskim Teatrze Scena Stu (2022); sesja majowa „Kuźnicy” pt. Rola kobiet w historii i teraźniejszości Polski i polskiej lewicy w Muzeum Krakowa – Pałacu Krzysztofory, z udziałem Katarzyny Ciarcińskiej i prof. Danuty Waniek oraz z dyskusją panelową pt. Sytuacja kobiet w polskiej polityce z udziałem Elżbiety Bińczyckiej, Weroniki Frączek, Darii Gosek-Popiołek, Małgorzaty Niewiadomskiej-Cudak, Małgorzaty Potockiej i Joanny Wowrzeczki; prowadzenie: P. Sękowski (2023); panel dyskusyjny w ramach IV Kongresu Forum Postępu w Warszawie, pt. Porozmawiajmy o 3 K: kobietach, kościele i koniecznych zmianach w Polsce, z udziałem Anity Kucharskiej-Dziedzic, Pawła Sękowskiego, Danuty Waniek i Joanny Wichy; prowadzenie: Wiktoria A. Barańska; współorganizator: Stowarzyszenie Spójnik (2023); konferencja Razem dla zjednoczonej Europy na rzecz demokracji i praw człowieka, z udziałem Dominique’a Lesage’a, Bouziane’a Behillila, Pawła Sękowskiego, Wojciecha Mościbrodzkiego i Stéphane’a Lesieura, współorganizowana przez obediencje wolnomularstwa liberalnego: Wielki Wschód Francji i Wielki Wschód Polski (2024).

4. Promocje kolejnych numerów „Zdania” w Krakowie i w Warszawie z udziałem bohaterek i bohaterów rozmów „Troje na Jedną” i „Troje na Jednego”: prof. Marka Safjana (w Warszawie i w Krakowie), prof. Marii Szyszkowskiej (w Warszawie i w Krakowie), Barbary Labudy (w Krakowie), prof. Adama Bodnara (w Warszawie i w Krakowie), prof. Ewy Łętowskiej (w Warszawie i w Krakowie), prof. Andrzeja Werblana (w Warszawie), Sylwii Chutnik (w Krakowie), Krzysztofa Janika (w Warszawie i w Krakowie) oraz z udziałem autorów tekstów na okoliczność jubileuszu 70. urodzin Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, tj. Jerzego Domańskiego, Krzysztofa Janika, Ryszarda Kalisza, Zbigniewa Siemiątkowskiego, Danuty Waniek (w Warszawie).

5. Obchody Święta Pracy – 2022, 2023, 2024. Obchody rocznicy powołania Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej pod Pomnikiem Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa – 2021, 2022, 2023, 2024. Spotkania świąteczne i noworoczne, wspólnie z małopolską organizacją Nowej Lewicy – 2022, 2023, 2024 (w styczniu 2025 r. – w Nowohuckim Centrum Kultury). Obchody ku czci pamięci prezydenta Gabriela Narutowicza w rocznice Jego zamordowania – 2021, 2022, 2023. Obchody Święta Niepodległości – 2021.

W okresie sprawozdawczym na bieżąco aktualizowana była strona internetowa „Kuźnicy” i profil Facebook Stowarzyszenia.

            Z czterech celów postawionych przeze mnie – przed samym sobą i Radą – na początku kadencji w 2018 r., udało mi się zrealizować trzy: skuteczne przeprowadzenie projektu zmiany siedziby Stowarzyszenia, ustabilizowanie sytuacji finansowej i znalezienie nowych źródeł finansowania dla działalności Stowarzyszenia oraz rozszerzenie palety działań „Kuźnicy” (przy zachowaniu dotychczasowych form aktywności, konstytuujących Stowarzyszenie i jego dziedzictwo od jego początków, już prawie od pięćdziesięciu lat). Coraz bardziej satysfakcjonująco wygląda także realizacja czwartego celu – związania z „Kuźnicą” większej grupy młodych przedstawicielek i przedstawicieli lewicy i osób o poglądach lewicowych.

Na koniec chciałbym podziękować Koleżankom i Kolegom z Prezydium Rady ustępującej kadencji za zgodną współpracę. Dziękuję Kazimierzowi Karpowi, prezesowi Fundacji Kuźnica do 2022 r. oraz jego następcy – Wiesławowi Kudłkowi, za ich pracę, nie zawsze dostatecznie widzianą przez szersze grono Kuźniczanek i Kuźniczan, ale kluczową z punktu widzenia funkcjonowania Stowarzyszenia „Kuźnica”, a także czasopisma „Zdanie”. Dziękuję dotychczasowemu prezesowi-seniorowi, mam nadzieję, że już za chwilę decyzją dzisiejszego Walnego Zebrania Członków: prezesowi honorowemu, Andrzejowi Kurzowi za to, że zawsze mogłem liczyć na jego wsparcie i radę. Dziękuję wreszcie Ewie Wasil, która była i jest moją prawą ręką, szyją, nieraz także głową i wspiera mnie we wszystkich Kuźniczańskich sprawach!

Zakończę to sprawozdanie tym samym hasłem, którym swoje sprawozdanie zakończył ówczesny ustępujący prezes Rady, a dziś prezes-senior Andrzej Kurz na walnym zebraniu 20 stycznia 2018 r., a za nim ja na walnym zebraniu 23 października 2021 r.:

„Lewą marsz!”

Paweł Sękowski