19 maja 2018 – Relacja z sesji „Kuźnicy”: „Czym była Polska Ludowa i co z niej zostało?”

W sobotę 19 maja b.r. w godzinach 10:30 – 15:30 w Sali Miedzianej Muzeum Historycznego Miasta Krakowa przy Rynku Głównym 35

odbyła się sesja „Kuźnicy” zatytułowana „Czym była Polska Ludowa i co z niej zostało?”.

Salę wypełniło prawie sto osób, członków i sympatyków „Kuźnicy”, których zainteresowała problematyka spotkania – refleksja nad Polską Ludową i jej dziedzictwem. Asumptem do dyskusji była publikacja pt. „Polska Ludowa” – rozmowa Roberta Walenciaka z Prof. Karolem Modzelewskim i Prof. Andrzejem Werblanem, wydana w 2017 r. przez Wydawnictwo Iskry.

(Fot. A. Głuc)

 

(Fot. A. Głuc)

 

Konferencję otworzył prezes „Kuźnicy” dr Paweł Sękowski, który podkreślił, iż sesja jest autorskim projektem prezesa-seniora Stowarzyszenia Andrzeja Kurza oraz powitał zebranych Gości i Słuchaczy.

Wprowadzenia w problematykę dokonał prezes-senior „Kuźnicy” Andrzej Kurz, który dokonał także przeglądu i oceny dorobku historiografii poświęconej Polsce Ludowej.

(Fot. A. Głuc)

 

Następnie wystąpienia przedstawili zaproszeni Goście:

• Prof. Hieronim Kubiak – socjolog, prezes honorowy Stowarzyszenia „Kuźnica”, czynny w polityce w Polsce Ludowej
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

• Prof. Zbigniew Siemiątkowski – politolog, historyk myśli politycznej, czynny polityk lewicy w III RP
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

• Prof. Marian Stępień – historyk i krytyk literatury, czynny w polityce w Polsce Ludowej
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

• Prof. Jan Woleński – filozof, logik, epistemolog
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

• Prof. Tadeusz Iwiński – politolog, czynny polityk lewicy w III RP
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

• Prof. Bronisław Łagowski – filozof, historyk idei
• 
• (Fot. A. Głuc)

 

W wystąpieniach zaproszeni Goście – wybitni intelektualiści poruszali różnorakie kwestie związane z Polską w latach 1944-1989 i z dziedzictwem tego okresu w dziejach Polski. Poruszone zostały m.in. następujące problemy:

• Polska Ludowa jako „optymalna wersja Polski”, niesuwerenna, ale jedyna możliwa w istniejących wówczas uwarunkowaniach geopolitycznych, zgodna z polską racją stanu, także w kontekście zabezpieczenia nowej granicy zachodniej kraju;
• przełomowe reformy pierwszego okresu Polski Ludowej: reforma rolna i nacjonalizacja przemysłu i ich szeroka legitymizacja społeczna;
• odbudowa kraju z powojennych zniszczeń i ogólnej ruiny, w tym gospodarczej;
• procesy społeczne związane z istnieniem Polski Ludowej, takie jak emancypacja kobiet, awans społeczny szerokich mas Polaków;
• polityka kulturalna Polski Ludowej, jej osiągnięcia i ograniczenia;
• kondycja nauki w Polsce Ludowej;
• znaczenie Polskiej Partii Socjalistycznej i jej programu dla ukształtowania się późniejszej specyfiki polskiego realnego socjalizmu;
• Polska Partia Robotnicza, potem Polska Zjednoczona Partia Robotnicza jako formacja dominująca, następnie hegemoniczna w życiu politycznym Polski Ludowej, wewnętrzne zróżnicowanie PZPR;
• – negatywne aspekty Polski Ludowej, przede wszystkim terror stalinowski, brak poszanowania praworządności, a w sferze kultury i nauki cenzura i ograniczenie kontaktów międzynarodowych.

Po przerwie na ciepły posiłek odbyła się dyskusja, w której głos zabrali: Monika Szymańska, Filip Ratkowski, Prof. Lech Michał Rościszewski, Dr hab. Waldemar Czajkowski, Prof. Adam Peszko, Janusz Kubicki, Roman Jedynak, Daniela Tratkiewicz i Sławomir Brodziński.

Na zakończenie krótkiego podsumowania, w odniesieniu do głosów z dyskusji, dokonali wszyscy Prelegenci.

Prof.  Hieronim Kubiak przywołał słowa Romualda Traugutta odnoszące się do powstania styczniowego: „Nie wiem czy był sens. Wiem, że był mus” i odniósł je do zaangażowania politycznego w okresie Polski Ludowej.

Prof. Tadeusz Iwiński zwrócił uwagę na specyfikę Polski w bloku demokracji ludowych i odwołał się do anegdoty o telefonie do Radia Erewań, gdy na pytanie słuchacza „jak wyjść z sytuacji bez wyjścia?”, redaktor odpowiedział: „to nie jest audycja o Polsce”.

Prof. Jan Woleński zwrócił uwagę na negatywne strony dziedzictwa Polski Ludowej, na to, że niewątpliwe sukcesy powojennej Polski zostały również osiągnięte, zazwyczaj z jeszcze lepszym skutkiem przez szereg innych państw w Europie, gdzie jednak nie było realnego socjalizmu.

Prof. Marian Stępień zaapelował o posługiwanie się własnym językiem w opisie Polski Ludowej, jej dokonań i słabości, a nie uleganie językowi prawicy.

Prof. Zbigniew Siemiątkowski podkreślił znaczenie zachowania ciągłości trwania państwowości polskiej po drugiej wojnie światowej.

Prof. Bronisław Łagowski przekonywał, że obóz rządzący w Polsce narzucił Polakom paranoiczną wizję historii, z czego wynika żądanie ciągłego przepraszania za wszystko i tłumaczenia się ze wszystkiego przez lewicę, mimo wielu jej niezaprzeczalnych zasług już po 1989 roku. Zwracał również uwagę na fakt, że dzisiejsza Polska jest kontynuacją Polski Ludowej, a – pośród wielu oczywistych różnic szczegółowych – różni te dwie Polski przede wszystkim to, że obecna Polska jeszcze się nie skończyła, nie możemy więc jej całościowo ocenić.

Prezes-senior Andrzej Kurz zapowiedział publikację wydawnictwa w ramach serii „Biblioteka Kuźnicy”, w którym znajdą się poszerzone wersje wystąpień Prelegentów oraz teksty szeregu wybitnych intelektualistów związanych z lewicą, którzy nie mogli wziąć udziału w konferencji.

Sesję zamknął prezes Paweł Sękowski, który również w imieniu kolegium redakcyjnego „Zdania” zapowiedział publikację wystąpień wszystkich Prelegentów w najbliższym, jesiennym numerze czasopisma.

 

(Fot. A. Głuc)

(Fot. E. Kunachowicz)

(Fot. A. Głuc)

(Fot. A. Głuc)

(Fot. A. Głuc)

 

(Fot. A. Głuc)

 

(Fot. A. Głuc)

 

Organizacja sesji była możliwa dzięki wsparciu finansowemu Fundacji im. Róży Luksemburg.

 

 

 

 

 

.